WCAG

WCAG to skrót od angielskiego terminu "Web Content Accessibility Guidelines", co oznacza Wytyczne Dostępności Treści Internetowych. Są to międzynarodowe standardy opracowane przez organizację World Wide Web Consortium (W3C) w celu promowania tworzenia stron internetowych i aplikacji mobilnych, które są dostępne dla osób z niepełnosprawnościami.

Cztery podstawowe zasady WCAG

Wytyczne WCAG opierają się na czterech podstawowych zasadach, które mają na celu zagwarantowanie, że treści internetowe są:

1. Postrzegalność – informacje i elementy interfejsu użytkownika muszą być prezentowane w sposób, który może być postrzegalny przez użytkowników, niezależnie od tego, czy mają problemy ze wzrokiem, słuchem czy percepcją kolorów.
2. Funkcjonalność – komponenty interfejsu użytkownika i nawigacja muszą być funkcjonalne, co oznacza, że mogą być obsługiwane za pomocą klawiatury, myszy, dotyku lub innych urządzeń wejściowych.
3. Zrozumiałość – treści i operacje muszą być zrozumiałe, co oznacza, że informacje i obsługa interfejsu użytkownika muszą być jasne i logiczne.
4. Solidność (kompatybilność) – treści muszą być solidne, co oznacza, że muszą być interpretowane w sposób niezawodny przez różne przeglądarki internetowe i technologie wspomagające, takie jak czytniki ekranu.

Poziomy zgodności WCAG

Wytyczne WCAG definiują trzy poziomy zgodności: A, AA i AAA, gdzie każdy kolejny poziom ma bardziej rygorystyczne wymagania. Większość organizacji dąży do osiągnięcia poziomu AA, który jest uznawany za standard w zakresie dostępności cyfrowej.

Obowiązek zapewnienia dostępności cyfrowej w Polsce

W Polsce obowiązek zapewnienia dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych dla podmiotów publicznych reguluje Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Ustawa ta wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2102 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie dostępności stron internetowych i mobilnych aplikacji organów sektora publicznego.

Zgodnie z tą ustawą, podmioty publiczne, takie jak organy administracji rządowej, samorządowej, jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, a także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, mają obowiązek zapewnienia dostępności cyfrowej swoich stron internetowych i aplikacji mobilnych. Dostępność ta musi być zgodna z wymaganiami określonymi w wytycznych WCAG 2.1 na poziomie AA.

Deklaracja dostępności cyfrowej

Jednym z kluczowych wymogów ustawy jest obowiązek publikacji deklaracji dostępności cyfrowej na stronach internetowych i w aplikacjach mobilnych podmiotów publicznych. Deklaracja ta powinna zawierać informacje o stopniu zgodności strony lub aplikacji z wytycznymi WCAG 2.1, a także wskazywać ewentualne obszary niezgodności wraz z uzasadnieniem i planowanymi działaniami naprawczymi.

Sankcje za nieprzestrzeganie wymogów

W przypadku nieprzestrzegania wymogów ustawy o dostępności cyfrowej, podmioty publiczne mogą zostać ukarane grzywną lub innymi sankcjami administracyjnymi. Ponadto, osoby z niepełnosprawnościami, które napotykają bariery w dostępie do stron internetowych lub aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, mogą dochodzić swoich praw na drodze sądowej.

Wdrażanie wytycznych WCAG - kluczowe aspekty

Wdrożenie wytycznych WCAG na stronie internetowej lub w aplikacji mobilnej wymaga kompleksowego podejścia i zaangażowania różnych specjalistów, takich jak projektanci, programiści, redaktorzy treści i eksperci ds. dostępności. Oto kilka kluczowych aspektów, na które należy zwrócić uwagę podczas procesu wdrażania:

1. Postrzegalność

Zasada postrzegalności WCAG koncentruje się na zapewnieniu, że treści i elementy interfejsu użytkownika są dostępne dla wszystkich użytkowników, niezależnie od ich możliwości percepcyjnych. Obejmuje to między innymi:

• Alternatywne opisy dla treści nietekstowych – wszystkie obrazy, grafiki, multimedia i inne treści nietekstowe muszą mieć odpowiednie alternatywne opisy tekstowe, które mogą być odczytane przez czytniki ekranu lub inne technologie wspomagające.
• Transkrypcje i napisy – dla treści audio i wideo należy zapewnić transkrypcje tekstowe lub napisy, aby umożliwić dostęp osobom z niepełnosprawnością słuchu.
• Kontrast kolorów – kolory użyte na stronie internetowej lub w aplikacji muszą mieć odpowiedni kontrast, aby treści były czytelne dla osób z zaburzeniami widzenia lub daltonizmem.
• Responsywny design – strony internetowe i aplikacje powinny być responsywne, co oznacza, że automatycznie dostosowują się do różnych rozmiarów ekranu i urządzeń, zapewniając optymalną czytelność i nawigację.

2. Funkcjonalność

Zasada funkcjonalności WCAG skupia się na zapewnieniu, że wszystkie elementy interfejsu użytkownika i nawigacja są dostępne i obsługiwalne za pomocą różnych urządzeń wejściowych, takich jak klawiatura, mysz lub dotyk. Obejmuje to między innymi:

• Obsługa klawiatury – wszystkie funkcje i elementy nawigacyjne na stronie internetowej lub w aplikacji muszą być dostępne i obsługiwalne za pomocą samej klawiatury.
• Możliwość zatrzymania ruchomych treści – użytkownicy muszą mieć możliwość zatrzymania, wstrzymania lub ukrycia ruchomych, migających lub automatycznie odtwarzanych treści, które mogą powodować dyskomfort lub problemy z dostępnością.
• Alternatywy dla gestów – w przypadku aplikacji mobilnych, należy zapewnić alternatywne metody interakcji dla gestów opartych na dotyku, takich jak przesuwanie lub obracanie.
• Fokus klawiaturowy – aktualnie wybrany element interfejsu użytkownika powinien być wyraźnie widoczny i rozpoznawalny za pomocą fokusa klawiaturowego.

3. Zrozumiałość

Zasada zrozumiałości WCAG koncentruje się na zapewnieniu, że treści i operacje interfejsu użytkownika są jasne i logiczne dla wszystkich użytkowników. Obejmuje to między innymi:

• Prosty i zrozumiały język – treści na stronie internetowej lub w aplikacji powinny być napisane jasnym, zrozumiałym językiem, unikając żargonu i skomplikowanych konstrukcji.
• Spójność nawigacji i interfejsu – nawigacja i elementy interfejsu użytkownika powinny być spójne na całej stronie lub w aplikacji, aby ułatwić zrozumienie i przewidywalność.
• Wyraźne etykiety i instrukcje – wszystkie pola formularzy, przyciski i inne elementy interaktywne powinny mieć wyraźne etykiety i instrukcje, które jasno opisują ich przeznaczenie i sposób użycia.
• Obsługa błędów i sugestie – w przypadku wystąpienia błędów lub nieprawidłowych danych wejściowych, użytkownik powinien otrzymać jasne komunikaty o błędzie oraz sugestie, jak je naprawić.

4. Solidność

Zasada solidności WCAG koncentruje się na zapewnieniu, że treści i funkcje strony internetowej lub aplikacji działają niezawodnie na różnych platformach, przeglądarkach i technologiach wspomagających. Obejmuje to między innymi:

• Zgodność ze standardami kodowania – kod strony internetowej lub aplikacji powinien być zgodny z aktualnymi standardami, takimi jak HTML5, CSS i ARIA (Accessible Rich Internet Applications), aby zapewnić poprawną interpretację przez różne przeglądarki i technologie wspomagające.
• Kompatybilność z technologiami wspomagającymi – strona internetowa lub aplikacja powinna być kompatybilna z popularnymi technologiami wspomagającymi, takimi jak czytniki ekranu, powiększalniki ekranu i alternatywne urządzenia wejściowe.
• Obsługa skrótów klawiaturowych – należy zapewnić możliwość dostosowania lub wyłączenia skrótów klawiaturowych, aby uniknąć konfliktów z technologiami wspomagającymi lub preferencjami użytkowników.
• Testy dostępności – regularne testy dostępności powinny być przeprowadzane na różnych przeglądarkach, urządzeniach i z użyciem różnych technologii wspomagających, aby wykryć i naprawić wszelkie problemy z dostępnością.