Dyrektywa Omnibus - główne zmiany dla sklepów internetowych

Czym jest dyrektywa Omnibus? Jak wpłynie na Twój sklep? Jakie obowiązki na Ciebie nakłada i jakie kary grożą Ci za ich zignorowanie? Przygotowaliśmy krótkie wyjaśnienie najbardziej palących kwestii.

Zmiany w prawie dla sklepów internetowych

Lata 2022/23 niosą przełomowe zmiany dla rynku e-commerce. Nowe przepisy wpłyną zarówno na Klientów, jak i managerów sklepów internetowych, ponieważ regulują kluczowe kwestie, takie jak zbieranie i przetwarzanie danych, analityka czy elementy UX. 

Obecnie oprócz dyrektywy Omnibus (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z 27 listopada 2019) wchodzi w życie również dyrektywa towarowa i dyrektywa cyfrowa. 

Dyrektywa UE oznacza, że każde państwo członkowskie samodzielnie wprowadza przepisy. Brzmienie przepisów w różnych krajach UE opartych o tę samą dyrektywę może więc być różne. W Polsce akt ten ma bezpośredni wpływ na kilka ustaw:

• Ustawa przeciw nieuczciwym praktykom rynkowym,

• Ustawa o prawach konsumenta,

• Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów,

• Ustawa o informowaniu o cenach towarów i usług.

Omnibus już tu jest - dyrektywa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku. Przepisy już działają, ponieważ zaczęły obowiązywać bez okresu karencji. 

Czemu służą nowe prawa?

Beneficjentami nowych regulacji są głównie konsumenci. Przepisy w swoim założeniu mają chronić Klientów, którzy często są narażeni na nieuczciwe praktyki sprzedających. Omawiane dyrektywy wymuszają przede wszystkim transparentność, a kupujący widzi m.in.:

• jak modyfikowana jest cena produktów?

• jakie algorytmy wpływają na decyzje zakupowe?

• jakie technologie wykorzystuje sklep?

• jak wykorzystywane są dane osobowe?

• jakie są obowiązki sprzedawcy?

Nowe obowiązki dla sklepów internetowych

Poniżej wymieniamy elementy wynikające z nowego prawa, które wymagają wdrożenia w sklepie nowych funkcjonalności i wymuszają aktualizację regulaminu sklepu.

Dyrektywa Omnibus 

• Historia cen

W myśl nowego prawa sklep ma obowiązek wyświetlania najniższej ceny produktu objętego promocją z ostatnich 30 dni.

• Weryfikacja opinii

Klienci mają prawo do informacji o tym, jak zbierasz i weryfikujesz opinie o produktach umieszczone na stronie. Ważne: naruszeniem prawa będzie również usuwanie negatywnych opinii i zniechęcanie do ich zamieszczania.

• Plasowanie produktów

Sklep powinien informować, jakie techniki wykorzystywane są do profilowania Klienta, co decyduje o kolejności wyświetlania produktów.

• Profilowanie cen

Jeśli sklep wykorzystuje mechanizmy do personalizowania cen w oparciu o zachowania Klienta, to również musi o tym poinformować. 

• Dostępność telefonicznej obsługi Klienta

Z początkiem roku 2023 wszedł w życie obowiązek udostępnienia klientom numeru telefonu, pod którym uzyskają pomoc dotyczącą działalności danego sklepu.

• Pojęcie “platformy cyfrowej”

Pojawia się nowe pojęcie “platformy cyfrowej” odnoszące się do marketplace’ów. Za tym idą nowe definicje i obowiązki, np. konieczność ewidencji sklepów internetowych sprzedających w ramach danej platformy. 

Dyrektywa Towarowa

• Czas na rozpatrzenie reklamacji

Sprzedawca zyskuje czas na rozpatrzenie reklamacji - nie musi od razu zwracać pieniędzy za oddany produkt. 

• Ponoszenie kosztu reklamacji

Po stronie sklepu pozostanie obowiązek odbioru reklamowanego towaru i pokrycie kosztów.

• Okres ochrony (okres reklamacji)

Czas na reklamację zostaje przedłużony z jednego do dwóch lat.

• Zmiana prawa właściwego do rozpatrywania sporów

Zamiast Kodeksu cywilnego, zastosowanie ma Ustawa o prawach konsumentów.

Dyrektywa Cyfrowa

• Sprzedaż za dane osobowe

Reguluje sprzedaż usług cyfrowych w zamian za pozyskanie danych osobowych.

• Odpowiedzialność sprzedawcy

W razie sporu o zgodność e-produktu z umową, obowiązek udowodnienia zgodności będzie leżał po stronie sprzedawcy.

To dobry moment, żeby przypomnieć o obowiązku Consent mode, który również wynika z nowych regulacji unijnych. Więcej informacji o tym zagadnieniu znajdziesz w naszym wpisie 12 rzeczy, które musisz wiedzieć o Consent mode.

Dyrektywa Omnibus - kary finansowe

Omawiane przepisy niosą ze sobą wiele wyzwań - od zmiany niektórych procesów dotyczących sprzedaży i marketingu, po aktualizacje regulaminów i wypracowanie nowych funkcjonalności IT. Prawdziwym powodem obaw właścicieli i managerów są jednak dotkliwe kary finansowe. Instytucjami sprawującymi kontrolę nad respektowaniem założeń “Omnibusa” są Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów i Inspekcja Handlowa.

Wymiar kar nakładanych za niedostosowanie sklepu do dyrektywy:

UOKIK: 10% obrotu za ubiegły rok za:

• niewłaściwe informowanie klientów o cenach,

• tworzenie i rozpowszechnianie fałszywych opinii o firmach i produktach.

Inspekcja Handlowa

• 20 tys zł za niedostosowanie się do nowych warunków prawnych, 

• 40 tys zł jeżeli w ciągu roku e-sklep nie wprowadzi zmian i nadal będzie działał niezgodnie z przepisami.

Gorący czas dla sklepów internetowych

Ostatnie lata przyniosły ogromne zmiany w sferze handlu internetowego i rzeczywistości cyfrowej. RODO, Consent mode, GA4, a teraz Omnibus - to nie tylko chwytliwe buzz wordy, to zmiany, które zmieniają rzeczywistość przedsiębiorców i konsumentów e-commerce. Kwestie zgodności treści na stronie i w regulaminie sklepu z dyrektywą warto skonsultować z zaufaną kancelarią prawną. Zachęcamy do wnikliwego zgłębienia tych obszarów na własną rękę, ponieważ od właściwego ułożenia towarzyszących im procesów może zależeć przyszłość niejednego biznesu.