Co to jest audyt UX i jak go wykonać?
- Co to jest audyt UX i dlaczego jest tak ważny?
- Kiedy warto wykonać audyt UX?
- Metody wykonywania audytów UX – od analizy heurystycznej po badania z użytkownikami
- Jak wygląda realizacja audytu użyteczności krok po kroku?
- Przykład audytu UX – jakie błędy udało się wykryć?
- Ile kosztuje audyt UX i od czego zależy jego cena?
- Podsumowanie – jak audyt UX pomaga zwiększyć jakość doświadczeń użytkowników?
Co to jest audyt UX i dlaczego jest tak ważny?
Audyt UX (user experience) to szczegółowa analiza strony internetowej pod kątem jej użyteczności i jakości doświadczenia użytkownika. Jego głównym celem jest ocena tego, jak użytkownik porusza się po serwisie, jakie napotyka trudności oraz czy interfejs użytkownika sprzyja realizacji celów – zarówno z perspektywy użytkownika, jak i biznesu.
Audyt UX stanowi fundament skutecznego projektowania strony internetowej, ponieważ wskazuje konkretne elementy do poprawy, które mogą zwiększyć satysfakcję użytkowników i wspierać konwersję.
Znaczenie audytu UX wzrasta wraz z rosnącymi oczekiwaniami użytkowników – dziś użyteczność strony internetowej to nie luksus, lecz konieczność. Brak intuicyjnej nawigacji, wolno działające elementy czy nieczytelne formularze mogą skutecznie zniechęcić odwiedzających.
Właśnie dlatego przeprowadzenie audytu użyteczności to pierwszy krok do poprawy jakości doświadczeń użytkowników i osiągnięcia lepszych wyników biznesowych.
Cele audytu UX – co chcesz osiągnąć, przeprowadzając analizę użyteczności strony?
Głównym celem audytu UX jest analiza użyteczności strony i wskazanie barier, które mogą utrudniać użytkownikom realizację ich celów. Może to być znalezienie informacji, dokonanie zakupu czy zapisanie się na newsletter. Dzięki temu możliwe jest nie tylko zwiększenie konwersji, ale także poprawa całkowitej efektywności strony internetowej.
Cele audytu bywają jednak różne. Decyduje o tym rodzaju serwisu, jego grupa docelowa i aktualne problemy. Najczęściej jest to:
- poprawa współczynnika konwersji,
- zmniejszenie liczby porzuconych koszyków,
- uproszczenie procesu zakupowego.
Przeprowadzenie analizy strony umożliwia podejmowanie decyzji opartych o dane, co przekłada się na trafniejsze wdrożenia i realne efekty.
Jakie korzyści daje przeprowadzenie audytu użyteczności strony internetowej?
Audyt użyteczności strony pozwala zidentyfikować kluczowe błędy, które wpływają na zachowanie użytkowników i ich decyzje zakupowe. Dzięki temu możliwe jest dostosowanie witryny do ich oczekiwań, co zwiększa prawdopodobieństwo konwersji i buduje pozytywne skojarzenia z marką. To również doskonały sposób na poprawę jakości doświadczeń użytkowników i zminimalizowanie frustracji związanej z nieintuicyjną nawigacją czy źle zaprojektowanymi formularzami.
Zobacz wpis: Podstawy optymalizacji konwersji w sklepie internetowym
Przeprowadzenie audytu użyteczności prowadzi do optymalizacji kluczowych obszarów serwisu – takich jak proces zakupowy, ścieżki użytkownika czy dostępność treści.
Efektem jest bardziej funkcjonalna strona internetowa, która nie tylko przyciąga użytkowników, ale również skutecznie prowadzi ich do celu. W dłuższej perspektywie to także oszczędność – zamiast zgadywać, co nie działa, firmy otrzymują konkretną listę rekomendacji.
Kiedy warto wykonać audyt UX?
Wykonanie audytu UX jest szczególnie istotne w momentach, gdy strona internetowa nie spełnia oczekiwań biznesowych – spada współczynnik konwersji, użytkownicy porzucają koszyk lub rośnie liczba szybkich wyjść z portalu. Ocena użyteczności strony pozwala wówczas zidentyfikować konkretne przyczyny problemów i określić obszary wymagające poprawy.
To również dobre rozwiązanie w przypadku wdrażania nowego projektu, zmiany strategii marketingowej czy modernizacji witryny. Regularna analiza użyteczności strony pomaga utrzymać ją na wysokim poziomie funkcjonalności i dostosować do zmieniających się oczekiwań użytkowników.
Przeprowadzenie audytu użyteczności może być więc działaniem prewencyjnym, które pozwala unikać poważnych błędów projektowych i inwestycji w nieskuteczne rozwiązania.
Metody wykonywania audytów UX – od analizy heurystycznej po badania z użytkownikami
Audyt UX można przeprowadzić z wykorzystaniem różnych metod, w zależności od celu i zasobów projektu.
Jedną z najczęściej stosowanych technik jest analiza heurystyczna, oparta na heurystykach Nielsena – zestawie reguł oceny interfejsu, które pozwalają ocenić zgodność strony z najlepszymi praktykami użyteczności. To szybka i efektywna metoda diagnozowania problemów.
Równie istotne są badania z użytkownikami, które dostarczają danych z pierwszej ręki. Mogą to być testy użyteczności, analiza zachowań użytkowników czy obserwacja ścieżek użytkownika podczas realizacji konkretnych zadań.
Metody te wzajemnie się uzupełniają – analiza heurystyczna wykrywa błędy projektowe, a badania z użytkownikami potwierdzają ich wpływ na doświadczenie użytkownika.
Heurystyki Nielsena – 10 zasad dobrego UX
- Pokazuj status systemu – użytkownik powinien zawsze wiedzieć, co się dzieje w systemie i gdzie się znajduje.
- Zachowaj zgodność z rzeczywistością – komunikaty powinny być jasne i zgodne z językiem użytkownika, a nie technicznym żargonem.
- Daj użytkownikowi kontrolę – użytkownik musi mieć możliwość cofania działań i łatwego wyjścia z procesu.
- Trzymaj się standardów i zachowaj spójność – interfejs powinien być konsekwentny i zgodny z przyjętymi konwencjami.
- Zapobiegaj błędom – projektuj system tak, aby minimalizował możliwość popełniania błędów.
- Pokaż, zamiast zmuszać do pamiętania – użytkownik nie powinien zapamiętywać informacji, które można łatwo pokazać.
- Elastyczność i efektywność – system powinien być użyteczny zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych użytkowników.
- Dbaj o estetykę i umiar – interfejs powinien być prosty, czytelny i wolny od zbędnych elementów.
- Skuteczna obsługa błędów – błędy powinny być jasno opisane, z instrukcją, jak je naprawić.
- Pomoc i dokumentacja – użytkownik powinien mieć łatwy dostęp do pomocy i instrukcji, gdy tego potrzebuje.
Audyt ekspercki UX czy badania z użytkownikami? Porównanie podejść
Audyt ekspercki UX polega na analizie strony przez specjalistę, który ocenia jej strukturę, nawigację i elementy interfejsu pod kątem zgodności z zasadami projektowania.
To względnie szybka metoda, dająca konkretne wskazówki optymalizacyjne, zwłaszcza gdy czas lub budżet są ograniczone. Eksperci wykorzystują w tym celu m.in. analizę heurystyczną czy tzw. wędrówkę poznawczą.
Z kolei badania z użytkownikami dają wgląd w realne problemy i zachowania osób korzystających ze strony. Dzięki nim można odkryć bariery, które nie zawsze są widoczne dla projektantów czy analityków.
Najlepsze efekty przynosi połączenie obu podejść – audyt ekspercki pozwala szybko zidentyfikować problemy, a dane z testów użytkowników nadają im kontekst i potwierdzenie w praktyce.
Jak wygląda realizacja audytu użyteczności krok po kroku?
Realizacja audytu użyteczności rozpoczyna się od określenia celów i kontekstu badania.
Następnie przeprowadzana jest analiza strony internetowej – zarówno pod kątem technicznym, jak i funkcjonalnym. Może to obejmować ocenę elementów interfejsu użytkownika, struktury informacji, nawigacji czy procesu zakupowego.
W praktyce analiza polega na odwiedzeniu witryny i poszukiwaniu błędów z perspektywy potencjalnego użytkownika. Eksperci mogą wspierać się specjalną checklistą, by nie pominąć żadnego ważnego aspektu. Przykładowo, dla e-commerce najważniejsza będzie oczywiście cała droga od punktu wejścia do ukończenia transakcji.
Kolejnym krokiem audytu UX jest sprawdzenie, jak użytkownicy faktycznie korzystają ze strony. Można to zrobić na dwa sposoby:
- zapraszając osoby do udziału w testach,
- analizując zachowanie użytkowników z sieci za pomocą narzędzi (jak np. Hotjar), które pokazują, gdzie klikają i jak poruszają się po stronie.
Zebrane informacje pozwalają przygotować raport z audytu UX, w którym znajdują się konkretne wskazówki, co warto poprawić, aby strona była bardziej przyjazna i skuteczna.
Kluczowe znaczenie ma nie tylko identyfikacja błędów, ale także wskazanie, jak je naprawić i w jakiej kolejności wprowadzać usprawnienia, by poprawić doświadczenie użytkownika. Warto wyróżnić najbardziej kluczowe błędy, co pozwoli określić priorytet wdrożeń.
Analiza ścieżek użytkownika i procesu zakupowego – na co zwrócić uwagę?
Jednym z najważniejszych elementów audytu UX jest analiza ścieżek użytkowników, czyli zrozumienie, jak odwiedzający poruszają się po stronie. Pozwala to zidentyfikować miejsca, w których użytkownicy się zatrzymują, mylą lub rezygnują z dalszego działania.
Szczególne znaczenie ma to w przypadku serwisów e-commerce, gdzie nawet drobna bariera może prowadzić do porzucenia koszyka.
Równie istotna jest analiza procesu zakupowego – od momentu wejścia na stronę, przez wybór produktu, aż po finalizację transakcji. Użyteczność serwisu w tym kontekście przekłada się bezpośrednio na współczynnik konwersji. Dlatego warto dokładnie przyjrzeć się formularzom, przyciskom CTA, sposobowi prezentacji produktów i przejrzystości całego procesu zakupowego.
Zobacz wpis: Czynniki wpływające na konwersje e-commerce z Google organic
W jaki sposób wykonać audyt użyteczności i przygotować raport z audytu UX?
Aby skutecznie wykonać audyt użyteczności, należy połączyć analizę danych ilościowych z jakościową oceną strony. W praktyce oznacza to zbieranie informacji o zachowaniach użytkowników (np. przez mapy kliknięć, nagrania sesji, analizę konta użytkownika), a następnie ocenę funkcjonalności witryny przez eksperta UX.
Badanie zainteresowania elementami menu głównego – Hotjar
Każdy element powinien być oceniony pod kątem tego, czy wspiera użytkownika w realizacji celu.
Raport z audytu UX powinien zawierać jasne wnioski oraz rekomendacje dotyczące zmian – najlepiej uszeregowane według priorytetu i wpływu na konwersję.
Taki dokument stanowi nie tylko podsumowanie przeprowadzonego audytu użyteczności, ale również narzędzie do dalszej optymalizacji strony i planowania działań rozwojowych.
Co powinna zawierać dobra checklista UX?
Checklista UX to zestaw kluczowych punktów, które należy sprawdzić podczas oceny strony internetowej. Obejmuje m.in. ocenę struktury nawigacji, przejrzystość treści, dostępność zgodną z WCAG oraz zgodność z oczekiwaniami użytkowników. Sprawdzenie tych elementów pozwala wykryć potencjalne błędy jeszcze przed jej uruchomieniem. Częściej jednak pomaga w badaniu istniejących serwisów.
Checklisty są szczególnie przydatne w pracy zespołów projektowych i UX designerów, ponieważ zapewniają spójność działań i pomagają zachować wysoką jakość doświadczeń użytkowników. To także dobry punkt wyjścia do przeprowadzenia prostego audytu eksperckiego, zwłaszcza w przypadku mniejszych projektów lub ograniczonego budżetu.
Audyt UX w e-commerce – jak poprawić współczynnik konwersji w sklepie internetowym?
W przypadku sklepów internetowych audyt UX w e-commerce odgrywa kluczową rolę w zwiększaniu sprzedaży. Użyteczność strony internetowej wpływa bezpośrednio na decyzje zakupowe – każdy problem z filtrowaniem produktów, dodaniem do koszyka czy realizacją płatności może zniechęcić klienta do sfinalizowania zakupu.
Dobrze przeprowadzona analiza kategorii produktów, procesu zakupowego i konta użytkownika pozwala wskazać, które elementy wymagają poprawy. Optymalizacja tych obszarów prowadzi do lepszego doświadczenia użytkownika i zwiększa współczynnik konwersji. W e-commerce liczy się każda sekunda i kliknięcie – audyt UX pozwala sprawić, by były one jak najbardziej intuicyjne i efektywne.
Przykład audytu UX – jakie błędy udało się wykryć?
W Fabryce e-biznesu realizowano audyt UX dla klienta z branży informatycznej. Podajemy przykładowe błędy, które udało nam się wykryć.
Problemy z menu głównym
- Menu ulegało zniekształceniom w zakresie szerokości 991 – 1453px
- Odnotowano zbyt wiele elementów w menu głównym (aż 185), z duplikującymi się linkami.
- Zbyt duża głębokość nawigacji w menu – było rozwijane do 4 poziomów, co utrudniało korzystanie.
- Brak optymalnej struktury – niektóre elementy menu nie były klikalne.
Rage clicks – mylące elementy
- Użytkownicy wielokrotnie klikali w element, który wyglądał jak aktywny link, ale nie prowadził do żadnej podstrony.
Stopka portalu
- Przyciski CTA w stopce nie wywoływały żadnego efektu.
Nagłówki i struktura strony głównej
- Nagłówek H1 pojawiał się w miejscu, które nie wspiera konwersji – sugerowane było jego przeniesienie niżej, pod inną sekcję.
- Struktura nagłówków HTML wymagała uporządkowania, by nie zaburzać semantyki strony.
Nawigacja w sekcji blogowej
- Wyświetlane były kategorie blogowe, które nie zawierają treści – ukryto je do czasu publikacji.
- Brakowało wyróżnienia najczęściej odwiedzanych kategorii i wpisów.
Głębokość scrollowania a formularze kontaktowe
- Tylko 13% użytkowników docierało do formularza kontaktowego w stopce.
- Sugerowano implementację formularza kontaktowego jako wysuwanej sekcji widocznej przez całą długość strony lub aktywującej się po 40% scrolla / 15 sekundach.
Braki na stronach produktowych
- Nie każda strona produktowa zawiera przycisk kontaktowy lub do pobrania oferty / demo.
Porozmawiajmy o skutecznych rozwiązaniach marketingowych dla Twojej firmy
Ile kosztuje audyt UX i od czego zależy jego cena?
Koszt audytu UX zależy od wielu czynników – zakresu analizy, wybranych metod, wielkości serwisu oraz ilości rekomendacji do przygotowania.
Ceny mogą się wahać od kilkuset złotych za prosty audyt ekspercki po kilka tysięcy w przypadku rozbudowanych badań z użytkownikami i szczegółowego raportu.
Na cenę wpływa także to, czy audyt obejmuje dodatkowe elementy, takie jak analiza szybkości strony, audyt dostępności WCAG czy szczegółowa analiza konkurencji. Warto jednak pamiętać, że audyt UX to inwestycja – jego wyniki mogą bezpośrednio przełożyć się na wzrost przychodów i poprawę efektywności całej strony.
Podsumowanie – jak audyt UX pomaga zwiększyć jakość doświadczeń użytkowników?
Audyt UX to kompleksowy proces, który pozwala lepiej zrozumieć potrzeby i zachowania użytkowników strony.
Dzięki niemu możliwa jest ocena użyteczności strony, identyfikacja problemów i wdrożenie działań, które realnie poprawiają jakość doświadczeń użytkowników. W dłuższej perspektywie przekłada się to na większą lojalność klientów, wyższe konwersje i lepsze wyniki biznesowe.
Zastosowanie odpowiednich metod – od analizy heurystycznej po testy z użytkownikami – umożliwia stworzenie strony dopasowanej do oczekiwań odbiorców. Wyniki audytu stanowią podstawę do podejmowania trafnych decyzji projektowych i optymalizacyjnych.
To nie jednorazowe działanie, ale element procesu ciągłego doskonalenia – klucz do sukcesu w świecie cyfrowym!
Zobacz również:
Autor artykułu
Marcel Pękala
SPECJALISTA SEO
